Want to learn something? Hãy cứ tông vào

Nếu bạn đang là một người trẻ như tôi hẳn là bạn sẽ thấy hứng thú với những công nghệ đang phát triển hiện nay trên thế giới. Ở ngoài kia có quá nhiều thứ đang diễn ra, nào là xe tự hành, nào là trí tuệ nhân tạo, Blockchain,... và bạn cũng muốn một ngày nào đó có thể tạo ra chúng. Vậy phải làm thế nào?

HỌC

Học ở đây không phải như cấp 3 khi mà chúng ta phải nhồi nhét cả tấn kiến thức vào đầu một cách vô điều kiện, ai kêu gì làm đó, ai đặt đâu ngồi đó. Học ở đây là tự học để cập nhật kiến thức cho bản thân, những thứ mà bản thân thấy cần thiết trong tương lai. Đặc biệt với các bạn làm lập trình thì khả năng tự nâng cấp kiến thức là cực kỳ cần thiết. Công nghệ thay đổi nhanh đến chóng mặt và nhiều vô kể. Ví dụ như hồi trước tôi có học Android thì chỉ có thể viết ứng dụng bằng Java nhưng bây giờ thì còn có thể viết bằng Kotlin nhanh, sạch, đẹp hơn và trong một project thì dùng Java và Kotlin đan xen nhau cũng được. Những thứ hồi xưa tôi học bây giờ họ có cách nhanh và hiệu quả hơn để làm nên có thể coi kiến thức của tôi như một phương pháp "cổ đại" luôn rồi.

Biết là thế nhưng có lẽ chúng ta đã quá quen với hình thức bị nhồi kiến thức rồi nên bây giờ không ai nhồi thì không biết phải làm sao. Tôi đã từng đọc rất nhiều câu hỏi có trường hợp rất "ba chấm" như:

(Xin vui lòng tự điền vào chỗ trống)
A: Em muốn làm ___ thì phải học gì ạ?
B: Học ___ em nhé, sau đó là ___ và ___
A: Ơ nhưng trường em không dạy cái đó
B: ...

Không ít lần mình gặp những con người có mục tiêu, muốn làm một thứ gì đó, muốn cải thiện bản thân nhưng khi đã được nêu những thứ cần phải học, con đường cần phải đi thì lại là muôn vàn lý do để không làm như: nhiều quá, trường mình không dạy, mình chưa đủ trình, sao toàn mấy thứ cao siêu thế, mình không có thời gian, mình chưa sẵn sàng, không có tiếng Việt thì sao mà học,... Chắc tôi nêu hết thì sẽ vượt quá giới hạn từ cho phép mất. Cuộc sống mỗi người mỗi cảnh nên tôi không nhắc tới tính đúng sai của các lý do này.

Nhưng...

Có một câu tôi rất thích, tôi luôn nhớ tới câu này mỗi khi định đưa ra một lý do để mình không làm một việc gì đó:

"Những bức tường ở đó là có lý do của nó. Nó không ở đó để ngăn cản bạn mà là cơ hội để bạn chứng tỏ xem mình thực sự muốn điều gì đó nhiều tới mức nào. Nó được dựng ở đó để loại bỏ những kẻ chưa muốn nó đủ nhiều. Và cả những người còn lại"

Có những người khi gặp bức tường, họ ngoảnh đầu lại. Vài người cố gắng leo thử rồi lại thôi. Chỉ lác đác những kẻ cứng đầu còn lại. Những con người ngu xuẩn tìm mọi cách húc đổ bức tường gạch này.

Bạn là ai trong số họ?

Tôi đã một lần chứng kiến kẻ thứ ba đương đầu với bức tường gạch đó. Anh muốn học lập trình nhưng anh chưa biết gì về lập trình. Trường cấp 3 của anh không có nhóm chuyên Tin, bạn bè của anh cũng không biết nhiều về nó. Lúc đầu, anh cố gắng lên mạng tìm đọc các bài hướng dẫn lập trình bằng tiếng Việt nhưng sao khó quá, thật nhiều từ ngữ chuyên ngành. Anh có đọc được lời khuyên trên mạng là nên học bằng tiếng Anh thì sẽ có hiệu quả hơn nhưng anh cũng không giỏi gì cái thứ ngôn ngữ ấy. Nhưng anh vẫn tìm các khóa học tiếng Anh của Udacity, vừa nghe vừa bật phụ đề ở dưới để từ nào không hiểu còn biết đường mà dịch. Có những ngày anh lang thang giữa các trang web chỉ để hiểu xem cái "buffer" là cái quái gì mà sao lại liên quan tới việc đọc/ghi tệp tin. Hay vò đầu bứt tóc với những lỗi ngớ ngẩn mà anh không biết tại sao. Anh có thể chọn dừng lại, tìm kiếm những thứ giải trí thay vào đó. Nhưng anh không làm thế.

Đó chính là tôi của một năm rưỡi trước. Không dám tự nhận mình là giỏi hay chăm chỉ. Tôi cũng không cố gắng viết nguyên một đoạn văn chỉ để khoe khoang mình (nói đúng hơn là chẳng có cái gì để khoe). Tôi biết rằng cỡ tầm tuổi mình có nhiều người còn làm được những điều phi thường hơn và giỏi hơn tôi. Rằng tôi còn phải học nhiều từ họ và từ thế giới ngoài kia. Nhưng tôi mong bạn biết, sẽ luôn có một bức tường gạch ngoài kia ngăn cản bạn học một thứ gì đó mới để phục vụ cho việc bạn muốn làm trong tương lai (À, không chỉ có một đâu). Đừng vội ngoảnh đầu lại mà hãy mạnh dạng tông vào nó... và hãy sẵn sàng để tông lại lần nữa.

Thật ra có rất nhiều cách để lĩnh hội kiến thức từ ngoài kia. Qua Youtube hay các khoá học online, các diễn đàn hoặc thậm chí là các nhóm trên Facebook nữa. Chỉ là bạn có đủ kiên nhẫn để học và sai hay không. Cá nhân tôi cũng đã học qua khóa Machine Learning của Andrew Ng. Sau khi học xong tôi thấy kiến thức của mình có nhưng không vận dụng được. Tôi tiếp tục học Python và học cách sử dụng các thư viện cần thiết để thực hành. Lang thang trên Kaggle để học những cách làm mới hơn và hiệu quả hơn, đồng thời ôn lại toán vì tôi thấy kiến thức toán của tôi còn thiếu để sử dụng trong lĩnh vực này. Nhiều khi chúng ta cố gắng chờ đợi để được trang bị đầy đủ rồi mới làm nhưng trong một vài trường hợp bạn cần phải nhảy vô làm rồi mới nhảy ra để trang bị những gì mình đang thiếu. Cá nhân tôi thấy cách thứ hai nhanh hơn miễn sao lúc "nhảy vô" mình đừng gây thiệt hại cho bản thân hoặc cho người khác. (hay một công thức nổi tiếng đã nêu ra: Ngu + Nhiệt tình = Phá hoại)

Thế nhé! Lần sau khi bạn muốn học một cái gì đó. Cứ tông vào.